به گزارش قدس آنلاین، در این سال‌ها بارها از زبان مسئولان به‌ویژه مسئولان جهاد کشاورزی شنیده‌ایم که ایران ظرفیت تبدیل شدن به هاب منطقه‌ای محصولات کشاورزی چه در حوزه غلات چه صیفی‌جات و حتی برخی میوه‌ها و ادویه‌ها را دارد، اما آنچه مشاهده کرده‌ایم تفاوت بسیارمیان حرف‌ها با عمل‌هاست.
شاید برایتان جالب باشد که بدانید ایران رتبه نخست تولید زرشک دنیا را دارد تا جایی که ۱۰۰درصد تولید زرشک دنیا در ایران انجام می‌شود که این خود ظرفیتی بی‌بدیل برای ایران محسوب می‌شود. در کنار زرشک با تولید ۹۸درصد زعفران دنیا، در این عرصه هم حرف اول را می‌زنیم. به این موارد اضافه کنید دارا بودن رتبه دوم تولید پسته و رتبه سوم تولید خرما و انار را. این‌ها تنها بخشی از توان و ظرفیت ایران در تولید محصولات کشاورزی است که چنانچه یک برنامه‌ریزی اصولی و مدون انجام شود، بی‌شک با آمارهای متفاوتی در حوزه صادرات مواجه خواهیم شد.
فعالان اقتصادی عوامل مختلفی را مانع افزایش صادرات و تبدیل شدن ایران به هاب منطقه‌ای محصولات کشاورزی می‌دانند که میان تمامی این عوامل، رفع تعهد ارزی اصلی‌ترین دلیل محسوب می‌شود و تأکید دارند در صورت برداشتن این عوامل، ما توان و ظرفیت تأمین نیازهای کشاورزی جمعیت ۵۰۰ میلیون نفری کشورهای اطراف را داریم.
مصوبات خلق‌الساعه بلای جان صادرات
محسن نقاشی، دبیر اجرایی فدراسیون تشکل‌های صنایع غذایی و کشاورزی ایران در گفت‌وگو با قدس درباره اینکه آیا ایران توانایی تبدیل شدن به هاب محصولات کشاورزی را دارد، اظهار کرد: ما زمانی می‌توانیم صادرات محصولات کشاورزی را افزایش دهیم که زیرساخت صادراتی داشته باشیم.
وی ادامه داد: به‌تازگی برگزاری نمایشگاه اکسپو را داشتیم که جمع زیادی از تولیدکنندگان برای شرکت در آن بسیار هزینه کردند، اما پرسش اساسی این است درصورتی که تولیدکننده با طرف خارجی قرارداد منعقد کند با توجه به زیرساخت‌های موجود، چگونه باید صادرات انجام دهد؟
وی اضافه کرد: بسیار مشاهده کردیم که تاجر و یا تولیدکننده ایرانی با تاجر خارجی عقد قرارداد انجام داده، اما فردای همان روز دولت با تصویب مصوبات خلق‌الساعه برای صادرات مانع‌تراشی کرده و عوارض صادراتی جدید وضع کرده و یا افزایش داده است.
نقاشی تصریح کرد: بارها شاهد بودیم محصولات کشاورزی چون گوجه، پیاز و... به مرز بارگیری شده، اما مسئولان حتی فرصت نداده‌اند که محصول از مرز خارج شود!
وی با اشاره به اینکه ضمن بسته شدن عوارض صادراتی و یا افزایش میزان آن، باید برای بحث صادرات دوره تنفس قائل شوند، رفع تعهد ارزی را از دیگر مشکلات حوزه صادرات خواند و خاطرنشان کرد: امروز صادرکنندگان، ارز را ضمن وارد کردن به کشور باید به‌قیمت ۴۲ هزار تومان بفروشند و سپس با نرخ آزاد محصولات را دریافت کنند؛ همه این‌ها از جذابیت صادرات و تلاش برای انجام آن می‌کاهد.
دبیر اجرایی فدراسیون تشکل‌های صنایع غذایی و کشاورزی ایران تأکید کرد: البته منظور بنده این نیست که توان تبدیل شدن به هاب محصولات کشاورزی را نداریم، ایران حتی می‌تواند دو تا سه برابر آمار فعلی صادرات انجام دهد، مشروط براینکه مقدمات به گونه‌ای فراهم شود که صادرکننده رغبت به صادرات داشته باشد.
نقاشی ضمن بیان اینکه دولت باید مشوق‌های صادراتی درنظر بگیرد، اظهار کرد: یکی دیگر از مشکلات ما نبود تخصص‌گرایی است. امروز دنیا دنیای تخصص است، اما می‌بینیم در ایران تولیدکننده را تشویق می‌کنند که هم تولید کند هم صادرات و هم واردات؛ این درصورتی است که در تمام دنیا صادرکننده، صادرکننده است، البته ممکن است درصد کمی دوجانبه باشند؛ اما عمومیت ندارد.
وی نبود الگوی کشت را از دیگر مشکلات این حوزه خواند و تصریح کرد: متأسفانه جهاد کشاورزی تاکنون هیچ‌گاه الگوی کشتی نداشته است. هم‌اینک به‌دلیل نبود الگوی کشت، زمین را با کاشت محصولاتی چون هندوانه که بسیار آب‌بر است، مستهلک و حتی تولید آن را چند برابر می‌کنیم تا صادرات انجام دهیم و درنهایت در زمان صادرات، دولت برای خارج نشدن آب به‌صورت مجازی و یا دلایل دیگر، اقدام به افزایش عوارض صادراتی می‌کند و این‌گونه هم فرصت صادرات دیگر محصولات که مهم هستند را از دست می‌دهیم چون برای صادرات تولید نکرده‌ایم و هم کشاورز را متضرر کرده‌ایم؛ با این شرایط که نمی‌توان تبدیل به هاب منطقه‌ای شد! اقتصاد یک زنجیره است که درصورت نبود هر کدام از مهره‌ها کل زنجیره از بین می‌رود. چنانچه جهادکشاورزی می‌خواهد در حوزه صادرات موفق عمل کند، باید به الگوی کشت توجه کند.
نقاشی در پایان سخنان خود به رقبای منطقه‌ای ایران در این زمینه اشاره و تصریح کرد: درحال حاضر افغانستان کشاورزی خود را راه‌اندازی کرده، همچنین تاجیکستان هم آب فراوانی برای کشاورزی دارد، در کنار این موارد پاکستان هم با قدرت در حوزه صیفی‌جات وارد شده که هرکدام از این‌ها می‌توانند در آینده رقبای خطرناکی برای ایران باشند؛ اما کشوری که امروز رقیب ایران محسوب می‌شود ترکیه است؛ این کشور حتی عوارض کشاورزی در بخش صادرات ندارد، اما برای ایران افزایش عوارض می‌بندد.
وقتی مجریان قانون بی‌قانونی می‌کنند!
ارسلان قاسمی، رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق تعاون ایران هم به خبرنگار ما گفت: ما در سال۱۴۰۲ نسبت به سال۱۴۰۱ از نظر وزنی افزایش صادرات را در محصولات کشاورزی (به‌جزصنایع غذایی) داشتیم، اما از لحاظ ارزش ریالی شاهد کاهش بودیم. وی مهم‌ترین علت این اتفاق را سیاست رفع تعهد ارزی و پیمان‌سپاری دانست و ابراز کرد: نمی‌شود تاجر کالا را با ارز بازار آزاد تأمین و به بانک مرکزی یارانه بدهد و آن را با نرخ تالار دوم بفروشد.
قاسمی تحریم را دومین عامل در این زمینه خواند که سبب شده در بازاریابی و حفظ بازارهای خود دچار مشکل باشیم و در ادامه به تصمیمات خلق‌الساعه مسئولان اشاره و خاطرنشان کرد: به‌طور مثال به‌تازگی در تصمیمی غیرکارشناسانه تعرفه صادرات سیب‌زمینی را به ۶۰درصد رسانده‌اند، درحالی که بر پایه قانون هر تصمیم اقتصادی باید دست‌کم سه ماه قبل به اطلاع فعالان اقتصادی برسد، همچنین طبق قانون ممنوعیت صادرات به‌منظور تنظیم بازارِ داخل ممنوع است، اما قانون اجرا نمی‌شود.
رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق تعاون ایران تأکید کرد: در میان این سه مانع، اصلی‌ترین مانع رفع تعهد ارزی است که درصورت برداشتن این مانع، می‌توانیم میزان صادرات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی را در کوتاه‌مدت ۳۰ تا ۳۵درصد افزایش دهیم.
وی در ادامه سخنان خود به ظرفیت ایران برای تبدیل شدن به هاب منطقه‌ای محصولات کشاورزی اشاره و تصریح کرد: این ظرفیت در ایران وجود دارد، چراکه هم محصول آن را داریم و هم ظرفیت و دانش را؛ اما برنامه نداریم.
به بیان قاسمی، ایران در ۱۰ محصول کشاورزی و غذایی یعنی انار، زرشک، زعفران، سیب، پرتقال، زردآلو، خیار، گوجه‌فرنگی، خاویار و میگو جزو ۱۰ کشور اول تولیدکننده در دنیاست و بدون استثنا در تمامی محصولات کشاورزی و صنایع غذایی قابلیت تبدیل شدن به هاب منطقه‌ای را داریم، اما تصمیمات غیرکارشناسی سبب شد بازارهای زعفران، کیوی، پسته و برخی دیگر را از دست بدهیم که علت اصلی به‌مسئله رفع تعهد ارزی بازمی‌گردد.
نظر شما